Tarım Gıda ve İçecek Sektöründen 2023’te 26,49 Milyar Dolarlık İhracat.
Tarım, gıda ve içecek sektörü, 2023 yılında dikkat çeken bir performans sergileyerek bir önceki yıla göre %4,92 artışla 26,49 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Aynı dönemde ithalat da %3,46 artışla 21,13 milyar dolar seviyesine ulaştı.
TGDF Dijital Veri Paneli tarafından açıklanan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Dış Ticaret Verileri’ne dayanan sonuçlara göre, Aralık 2023’te tarım, gıda ve içecek sektörünün ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %1,58 artarak 2,65 milyar dolar oldu. Aynı dönemde ithalat ise %20,2 azalarak 1,44 milyar dolar seviyesine geriledi.
Sığır İthalatında Büyük Artış
Aralık ayında sığır ithalatında gözle görülür bir artış yaşanarak %638,3 seviyesine ulaşırken, buğday ithalatında %4,5 artış kaydedildi. Öte yandan, ham ayçiçeği yağı ithalatında %13,2‘lik bir azalma gözlendi.
Geçen yılın aralık ayında sığır ithalatının toplam değeri 133,3 milyon dolar olurken, yıllık bazda sığır ithalatı 1 milyar 163 milyon doları buldu. Sığır ithalatında Brezilya %56,4‘lük payla öne çıkarken, Uruguay ve Almanya sırasıyla %55,2 ve %7,8‘lik paylarla izledi. 2023 genelinde ise sığır ithalatında ilk üç sırayı Brezilya, Uruguay ve Çekya aldı.
Dış Ticaret Dengesi 2023’te 5,36 Milyar Dolar Fazla Verdi
Geçen yıl tarım, gıda ve içecek sektöründe dış ticaret dengesi %11,11 artışla 5,36 milyar dolar fazla verdi. Bu, önceki yılın dış ticaret fazlası olan 4,82 milyar dolara kıyasla önemli bir artışı temsil ederken, 2023’ün aralık ayına özgü aylık bazda dış ticaret fazlası 1,21 milyar dolar olarak kaydedildi.
İhracatta Un, İthalatta Buğday Öne Çıkıyor
2023 yılında Türkiye’nin ihracatında başı 1 milyar 465,1 milyon dolarlık un çekerken, bu ürünü sırasıyla 985,1 milyon dolarlık fındık içi ve 954,7 milyon dolarlık rafine ayçiçeği yağı takip etti. Bu ürünler, toplam ihracatın %12,8‘ini oluşturdu.
İthalatta ise başı 3 milyar 402,4 milyon dolarlık buğday çekerken, onu 1 milyar 679,3 milyon dolarlık soya fasulyesi ve 1 milyar 303,9 milyon dolarlık ham ayçiçeği yağı izledi. Bu üç ürün, toplam ithalatın %29,9‘unu oluşturdu.
Aylık bazda değerlendirildiğinde, geçen yıl aralık ayında ihracatta mandalina, ithalatta ise buğday öne çıktı.
Rusya ve Ukrayna, Türkiye’nin İthalatında Önemli Rol Oynadı
Geçen yıl Rusya ve Ukrayna, Türkiye’nin ithalatında önemli bir rol oynadı. Buğday ithalatında iki ülkenin toplam payı yaklaşık %98,3 oldu. Özellikle Rusya’dan yapılan buğday ithalatında belirgin bir artış yaşandı.
Aynı dönemde soya fasulyesi ithalatında Brezilya öne çıkarken, ayçiçeği yağı ithalatında Ukrayna ve Rusya sırasıyla ilk iki sırayı aldı.
En Fazla İhracat ve İthalat Yapan Sektörler
Dış ticaret verilerine göre, geçen yıl en fazla ihracatı gerçekleştiren sektör 2 milyar 819 milyon dolarlık şeker ve şekerli mamuller sektörü oldu. İhracatın önde gelen diğer sektörleri sırasıyla yaş meyve, bitkisel yağ, sert kabuklu meyveler ve makarna sektörleri olarak belirlendi.
İthalatta ise en fazla payı 5 milyar 119 milyon dolarlık hayvan yemi sektörü aldı. Hayvan yemi sektörünü un, bitkisel yağ, canlı hayvan ticareti ve kakao-çikolata sektörleri izledi.
İhracatta Artış ve Azalış Gösteren Sektörler
Geçen yılın ihracatı değer olarak en fazla artan sektör, 521 milyon dolarlık artışla makarna sektörü oldu. Diğer dikkat çeken artış yaşanan sektörler arasında hayvan yemi, yaş meyve, sebze ve şekerli mamuller sektörleri bulunuyor.
İhracatı değer olarak en fazla düşen sektör ise 288 milyon dolarlık düşüşle beyaz et sektörü oldu. Ayrıca, süt ve süt ürünleri, salça ve konserve, bakliyat ve canlı hayvan ticareti sektörleri de belirgin bir gerileme gösterdi.
İthalatta Artış ve Azalış Gösteren Sektörler
İthalatı değer olarak en fazla artan sektör, 1 milyar 15 milyon dolarlık artışla canlı hayvan ticareti sektörü oldu. Pirinç değirmenciliği, kakao-çikolata, un ve kahve-çay-baharat sektörleri de dikkat çeken artışlar kaydetti.
İthalatı değer olarak en fazla düşen sektörler arasında hayvan yemi, bitkisel yağ, şekerli mamuller, balıkçılık-su ürünleri ve kuru meyve-sebze sektörleri bulunuyor.
Dış Ticarette Öne Çıkan Ülkeler
Geçen yıl Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler sırasıyla Irak, Almanya, Rusya, ABD ve İtalya oldu. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın %36,5‘ini oluşturdu.
Aynı dönemde en fazla ithalat yapılan ülkeler ise Rusya, Ukrayna, Brezilya, Malezya ve ABD oldu. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %55,05‘ini temsil etti.
Irak, Almanya ve Rusya Türkiye’nin Öncelikli İhracat Pazarları
Irak, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke olurken, Almanya ve Rusya da öne çıkan diğer pazarlar arasında yer aldı. Bu ülkelerle yapılan ihracat, Türkiye’nin toplam ihracatının önemli bir bölümünü oluşturdu.
Rusya ve Ukrayna, Türkiye’nin İthalatında Başı Çekiyor
Geçen yıl Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler sırasıyla Rusya, Ukrayna, Brezilya, Malezya ve ABD oldu. Bu iki ülke, Türkiye’nin toplam ithalatının önemli bir kısmını oluşturdu. Özellikle buğday, soya fasulyesi ve ham ayçiçeği yağı gibi ürünlerde Rusya ve Ukrayna’nın ithalatındaki pay büyük bir rol oynadı.
